* అండవాతము - అండవృద్ధి  - Hydrocele . 

      వృషణములలో రెండుగాని ఒకటికాని వాపు కలిగి ఉండుట పోటు కలిగియుండుట . వాత ప్రకోపం చేత పొత్తికడుపులో చెడునీరు పుట్టి అది క్రమముగా వృషణాలలోకి దిగి పెరిగెడి రోగం . 

 *  అంతర్వ్రుద్ధి  - Hernia .

      వాతమును ప్రకోపింపచేయు పదార్దాలు అధికంగా భుజించుట వలన , మలమూత్ర వేగమును నిరోధించుట వలన , అతి బరువు మోయుట వలన వాతం ఎక్కువ అయ్యి సన్నపేగులో ఒక భాగం సంకోచింపచేసి తన స్థానం నుండి క్రిందికి వెడలి గజ్జ యందు చేరి గ్రంథిగా రూపం పొంది వాపును కలిగించు రోగం 

 *  అగ్నిమాంద్యం - 

        జఠరాగ్ని మందం అయ్యి ఆకలి లేకుండా ఉండుట . 

 *  అతిమూత్రము  - 

         శరీరంలో మేహం అధికం అయ్యి మూత్రం విస్తారంగా పొయ్యే రోగం . 

 *  అతిసారం  - 

        అమితముగా , వికృతముగా విరేచనములు అయ్యే రోగం . 
 * అనాహం  - 

         మూత్రం బంధించబడి కడుపు ఉబ్బే రోగము .

 *  అపస్మారం  -  Hysteria .

        స్మృతి లేక నోటి వెంట నురుగు పడటం మొదలగు చిహ్నాలు గల రోగం . మరియు స్త్రీలకు వచ్చెడి కాకిసోమాల అనే మూర్ఛరోగం .

 *  అభిఘాత జ్వరం  - 

       కర్రలు , రాళ్లు మొదలగు వాటితో దెబ్బలు తగులుట చేత , మన శరీర సామర్ధ్యం కంటే అధికంగా పనిచేయుట వలన , అతిగా దూరం నడుచుట వలన వచ్చెడి జ్వరం .

 *  అశ్మరీ రోగం  - Blader Stones .

       మూత్రకోశము నందు రాళ్లు పుట్టుట వలన మూత్రము వెడలుట కష్టం అగు రోగము 

 *  అస్థిగత జ్వరం  - 

        శరీరం నందు ఎల్లప్పుడూ ఉంటూ దేహమును క్షీణింపజేయు జ్వరం.

 *  అస్రుగ్ధము  -  లeucorrhoea .

       కుసుమరోగము అని కూడా అంటారు . యోని వెంట తెల్లగానైనా , ఎర్రగానైనా , పచ్చగానైనా , నల్లగానైనా జిగటగా నీరు స్రవించెడి రోగము .
 *  ఆమము  - 

        భుజించెడి పదార్దాలు జీర్ణముగాని కారణంబున గర్భమున జిగురు కలిగి తెల్లగా , బిళ్లలుగా ఘనీభవించెడి దుష్ట జలము.

 *  ఆమాతిసారము - Dysentery . 

       ఆమమే విరేచనమయ్యే రోగము . దీనినే జిగట విరేచనాలు అని , ఆమ విరేచనాలు అని అంటారు.

 *  ఆర్శరోగము  - PIలES . 

       మూలవ్యాధి అని అంటారు. గుద స్థానం న లోపల కాని , వెలుపల గాని మాంసపు మొలకలు జనియించి రక్తము స్రవించుచు గాని స్రవించక గాని నొప్పిని కలిగించు రోగము .

  *  ఆహిక జ్వరం  -  Intermittent fever .

        దినము విడిచి దినము లేక మూడు దినములకు ఒకసారి కాని అప్పుడప్పుడు కనిపించే జ్వరం .

  *  ఉదర రోగము - Ascites . 

        శరీరం కృశించుట , తెల్లబారుట , కడుపులో దుష్టపు నీరు చేరి ఉదరము పెరుగుట మొదలగు చిహ్నములు గల రోగము 

  *  ఊపిరిగొట్టు నొప్పి - 

         గాలి విడిచినప్పుడు గుండెలలో ఒకపక్క పోటు పొడిచినట్టు లేచేడి నొప్పి .
*  ఎరుగు వాతము  - 

         కాళ్ళు , చేతులు మొదలగు అవయవములు గాని  దేహము అంతయు గాని ఎగురుచుండెడి ఒక విధమైన వాత రోగము .

 *  కరపాణి కురుపులు  - 

        బిడ్డల యెక్క కాళ్ళమీద , చేతుల మీద దట్టముగా అయ్యేడి కురుపులు . 

 *  కామిల రోగము - కామెర్లు - Jaundice . 

      కండ్లు , శరీరం , ఆకుపచ్చ లేక పసుపుపచ్చ వర్ణము కలిగి ఆకలి లేకుండా ఉండుట , దాహము , నీరసము మొదలగు లక్షణాలు కలిగి ఉండే రోగము . 

 *  కార్శ రోగము -  Emaciation 

       దేహము నందు ఉండేడి రక్తమాంసములు క్రమక్రమముగా క్షీణించుచూ వుండేడి ఒక రోగము దీనిని ఎండురోగం అని అంటారు.

 *  క్రిమి రోగము  -  Intestinal woms .

        గర్భమున క్రిములు జనించెడి రోగము .

 *  గండమాల  -  Goitre or Scrofuja .

        మెడ , మెడ వెనక నరము , మెడ పక్కలనుండి గ్రంధులుగా మొదలు అయ్యి క్రమముగా పక్వము అయ్యి చీము , రసి స్రవించెడి వ్రణములు అనగా గడ్డలు .
*  గళ గ్రహము  - 

         స్వరహీనంబై ఆహారాది పదార్ధాలను సులభముగా కంఠం దిగనివ్వకుండా ఉండేడి ఒక శ్లేష్మ రోగము .

 *  గాయపు సంధి - Tetanus .

        కాలి బ్రొటనవేలుకు గాని , చేతి బ్రొటనవేలుకు గాని గాయము తగిలినప్పుడు ,శస్త్ర చికిత్సల యందు దుష్ట క్రిమి ప్రవేశించుట చేత మెడ కొంకులు కుంచించుకు పోయే రోగము .

 *  గాలి బిళ్లలు - Mumps . 

         చెవులకు క్రిందుగా వాపు , పోటుతో లేచేడి బిళ్లలు .

 *  గురదాలు -  Kidneys .

        వీటిని ఉలవకాయలు అందురు. ఇవి నడుముకి సమముగా లొపల వెన్నునంటి ఉండేడు మాంస గ్రంధులు. వీనివలన మూత్రము జనించును.

 *  గుల్మము - internel Tumors .

        వాత , పిత్త , శ్లేష్మముల దుష్ట స్థితి వలన గర్భము న జనించెడి ద్రవకూటమి .

 *  గ్రహణి  - Dysentry .
కడుపునొప్పి , ఆసనము తీపు కలిగి చీము లేక చీము రక్తము మిశ్రమమై విరేచనములు అయ్యేడి ఒకరకం అయిన అతిసార రోగము .

  *  చర్ది రోగము - trendency to vomit .

       వమన రోగము అని అంటారు. వాంతులు ఎక్కువుగా అవుతాయి .

 *  చర్మ రోగము  - 

       గజ్జి , చిడుము , పొక్కులు , తామర మొదలగు రోగములు .

 *  చిట్ల ఫిరంగి  - a severe kind of syphilis .

        దేహమున నల్లగా స్ఫోటకపు పొక్కుల వలే బయలుదేరేడి సవాయి రోగము .

 *  జలోదరము -  Abdomanal dropsy or Ascitis .

        గర్భమున అమితముగా విషపు నీరు పెరిగి పొట్ట నిండు కుండలా ఉండేడి రోగము .

 *  జిహ్వదోషము  - Tongue diesease .

       నాలుక ద్రవహీనం అయ్యి ముండ్ల వలే గరుకు  కలిగి యే వస్తువు రుచింపకుండా ఉండుట .

 *  త్రయాహికా జ్వరం - Tertain fever .

       మూడు దినములకు ఒకసారి వచ్చెడి చలి జ్వరం .

 *  నాడి వ్రణము  - Guinea worm .

        నారీ కురుపులు అనికూడా అంటారు.వీని నుండి తెల్లని దారము వలే నారి బయటకి వెళ్ళును.

 *  పరిణామ శూల  -  

        ఆహారం జీర్ణం అయ్యే సమయంలో జనించెడి నొప్పి . 

 *  పలల మేహము  - 

         చిన్న చిన్న మాంసపు ముక్కలు మూత్రం వెంట పడే రోగము .

 *  పక్షవాతము  - పరాలైసిస్ .

       శరీరం యొక్క బాగం అనగా ఒకవైపు చెయ్యి , కాలు వీనికి వ్యాపించిన నరములకు సత్తువ లేకుండా చేయు రోగము .

 *  పాండురోగము  -  Anemia .

       దేహము న రక్తము క్షయించి తెల్లబారి ముఖము , కనురెప్పలు , పాదములు , గుహ్యస్థలము నందు వాపు కలిగి ఉండేడి రోగము . 

 *  పీఠికా మేహము  - one type of syphilis .

       దేహము అంతా మట్టిపొక్కులుగా లేచేడి మేహరోగము .
*  పీనస  -  Ozoena .

       ముక్కువెంట దుర్గంధముతో చీము , రక్తము వెడలె ఒక రోగము .

 *  ప్లీహారోగము  - Enlargement of Spleen .

       కడుపులో బల్ల పెరిగి కలిగెడు రోగము.

 *  పుట్ట వ్రణము  -  Cancer .

        సెలలు వేసే మానని మొండి వ్రణము . 

 *  పురాణ జ్వరం  - Chronic Fever . 

         చాలాకాలం నుంచి ఉండేడి జ్వరం .

 * బాలపాప చిన్నెలు  - Convulsion of Children . 

         శిశువులకు 12 సంవత్సరాల లోపున అకస్మాత్తుగా మూర్చవలె కనిపించే రోగము .

 * భగందరము  - Fistula .

        వృషణాలు కు దిగువున , గుదస్థానముకి పైన చిన్న కురుపువలె లేచి అది పగిలి అందులో నుంచి రసి , చీము కారెడి రోగము .

 *  మూత్రశ్మరీ  - 

          మూత్రపు సంచిలో రాళ్లు పుట్టెడు రోగం .

 *  మూత్రఘాతం  - 
మూత్రం బంధించుట . మలమూత్ర , శుక్లములు పొత్తికడుపులో చేరి వికృతిని పొంది ముత్ర నిరోధము కలిగి అందువలన మూత్రం అతికష్టముగా బయటకు వెడలు మేహ రోగము .

 *  మూత్రకృచ్చం  - 

          మూత్రము బొట్టుబొట్టుగా నొప్పితో వచ్చు రోగము . ఈ రొగికి శుక్లము మూత్రముతో బయటకి వచ్చును. 

 *  మేఘరంజి  - 

          నీటితో కూడిన మేఘము ఆకాశమున కప్పి ఉన్నప్పుడు శ్వాస పీల్చడం కష్టముతో కూడుకుని ఉండు ఒకరకమైన ఉబ్బస రోగము . 

 *  క్షయ రోగము  - 

          ఈ రోగమును ముఖ్యముగా కాస , శ్వాస , కఫము , జ్వరం , దేహము శుష్కించుట , నీరసం , ఏది తిన్నా రుచి లేకుండా ఉండటం , ఆకలి లేకపోవడం ఈ రోగ లక్షణాలు .

 *  రక్తపైత్యం  - 

          ముక్కువెంట గాని , నోటివెంట గాని అకస్మాత్తుగా రక్తం ప్రవహించెడి రోగము . 

 *  రక్తవాతం  - 

          దీనిని వాత రక్తం అని అంటారు. రక్తం సహజముగా ప్రవహించక దేహమున ఏ భాగం నందు అయినా కూడి వాపు , ఎరుపు , పోటు కలిగి ఉండటం మొదలగు బాధలు కలిగి ఉండు ఒక రోగము . *  రుద్రవాతము  - 

         హఠాత్తుగా మూర్చరోగము వలే స్మారకం లేక పడిపోవడం . నోటివెంట నురుగులు వెడలుట , అంగవైకల్యం కలుగుట ఇలాంటి లక్షణాలు కలిగిన రోగము 

 *  లూతము  - 

          కంటి కోన వద్ద పుట్టెడు రోగము .

 *  వలీఫలితము  - 

          బాల్యము నందే శరీరం ముడతలు పడుట , వెంట్రుకలు నెరియు వ్యాధి . 

 *  విద్రది  - 

         గర్భము నందు పుట్టి నాభిలోకి వెడలు వ్రణము .

 *  విషజ్వరము  - 

        ఒకప్పుడు ఉష్ణం అధికంగా ఉండి మరియొకప్పుడు ఉష్ణము లేకుండా ఒక సమయం లేకుండా వచ్చు జ్వరం.

 *  విసర్పి  - Herpes .
 ఎర్రగా కాని తెల్లగా కాని పొక్కులు ఒకచోట గుంపుగా లేచి వ్యథతో గూడిన చర్మరోగము . దీనినే సర్పి అందురు. 

 *  శిల్ప కుష్ఠు  - 

       రాళ్లు వలే గరుకుగా గ్రంధులు లేచేడు కుష్ఠు రోగము . 

 *  శూల - Sposmodic colic . 

        కడుపులోగాని , పక్కలోగాని హటాత్తుగా వచ్చే కఠినమైన నొప్పి.

 *  శ్వేత కుష్ఠు  -  లeucoderma . 

       తెల్లని మచ్చలు బయలుదేరి వ్యాపించెడి కుష్ఠు రోగము . 

  *  స్వరభంగ రోగము  - 

        స్వరము క్షీణించి పోయెడి రోగము లేక గొంతు బొంగురుగా మారి స్వరం పలకని రోగము . 

 * నఖ బేధము  -

        చేతిగోళ్ళు , కాలి గోళ్లు నెర్రలు వచ్చుట .

 *  పాదశూల  -

          పాదముల యందు గాని , పాదముల పైభాగము నందు గాని విపరీతమైన నొప్పి లేక పోటు .

 *  గృధ్రసీవాతం - sayatika  

          పిరుదల యందు ప్రారంభం అయ్యి క్రమముగా వీపు , తొడలు , మోకాళ్లు , పిక్కలు , పాదములు వీటన్నింటి యందు భరించలేనంత బాధ మరియు తిమ్మిరి కలిగించు సమస్య.
*  ఉరుస్తంభము  -

           తొడలు బిగుసుకొనిపొయి ఏ మాత్రం కదిలించలేని సమస్య.

 *  ఊరుపాదము  -

            తొడలు చచ్చుబడి సన్నగా అవ్వటం.

 *   గుదభ్రంశము  - prolopse of rectum .

             మలమార్గమగు గుదము కిందికి జారుట.

 *    వృషణోక్షేపము  - 

          వృషణాలు తమ స్థానం నుంచి పైకి పీక్కొని పోవుట . ఇటువంటి పరిస్థితి అత్యంత తీవ్ర జ్వరంలో సంభవించును .

 *   ఖంజత్వం  - 

           కుడి కాలు లేదా ఎడమకాలో ఏదో ఒకటి పనిచేయకుండా పోవుట .

 *  కుబ్జత్వం -

            దీనిని గూని అని పిలుస్తారు . పృష్ఠభాగము నందలి స్నాయువులు సంకోచముచే శరీరావయములు ముడుచుకు పోయి వంకర అగుట.

 *  హృదయ శైధిల్యము -

           హృదయము నందలి మాంస పొరలు ( Heart muscle fibers ) శైథిల్యం చెందుటచేత అనగా పట్టు తప్పుటచేత దడ (palpitation ) వచ్చును. ఇది శరీరంలో ఓజస్సు క్షీణించడం వలన సంభంవించును. హృదయం పెరుగుట కూడా జరుగును.

 *  వక్షోద్ధర్షము  - 

             హృదయము యొక్క స్పందన అధికం అవ్వడం వలన వక్షస్థలం (chest ) అంతయు అదిరినట్లు లేక వణుకుడు అగుట.

 *  గ్రీవస్థంభము  - 

             మెడ భాగము నందు వాతం అధికం అయ్యి మెడ పట్టుకొనిపోవుట .

 *  అపభాహకము  -   పై చేతులు (upper arms ) ఎండిపొయినట్లు అయ్యి సన్నబడటం .

 *  అక్షితోదము  - 

           నేత్రముల యందు సూదితో పొడిచినట్లు విపరీతమైన బాధ .

 *  వర్త్మ స్తంభము  - 

            కనురెప్పలు మూసుకుని పోకుండా తెరుచుకొని ఉండటం.

 *  అర్ధితము  - 

             ముఖములో సగభాగం చచ్చుబడిపోవుట దీనిని ఆంగ్లము నందు Facial Paralysis అని అంటారు.

 *  గ్లాని  - Fatigue or Asthenia .

            శరీర అవయవములు అన్నియు క్రియారహితములు అయ్యి వడలినట్లు ఉండటం.

 *  కేశభూమిస్పటనము  -

           తల మీది చర్మం బీటలుగా మారుట .

 *  ఆక్షేపకము  -

           శరీరము నందలి అవయవాలు విసిరినట్లు లేదా కొట్టుకొనినట్లు అగుట.

 *  దండకం  - శరీరం ఎటూ కదలకుండా కఱ్ఱవలె బిగుసుకొనిపోవడం .

 *  శ్వావారుణావ భాసత్వము  -

            చర్మము , పెదవులు , వ్రేళ్లు మొదలగునవి నలుపు , ఎరుపు వర్ణములలోకి మారుట .

          పైన చెప్పినవే కాకుండగా మరెన్నో రోగములు మనుష్యునకు జనియించును. స్థలాభావం వలన కొన్నింటి గురించి మాత్రమే మీకు వివరిస్తున్నాను .

     చివరగా ఒక్క మాట మనుష్య శరీరమే రోగాల పుట్ట . మనకి భగవంతుడు ఇచ్చిన ఈ కొద్ది సమయములోనే ఎన్నో దుష్టకార్యాలు చేస్తూ జీవితాన్ని వ్యర్థం చేసుకొవడం జరుగుతుంది. మనకి ఉన్న కొంచం సమయాన్ని అయిన మనచేత సత్కార్యాలు చేయించవలసిందిగా ఆ పరమేశ్వరుడిని ప్రార్ధించుదాం . ఇది కేవలం నాయొక్క అభిప్రాయం మాత్రమే ...

        పైన చెప్పినవాటిలో కొన్ని సమస్యలుకు  చికిత్సలు నా గ్రంథాలలో వివరించాను .